Benign soft tissue tumors of maxillofacial region in children: incidence, structure, clinicodiagnostic features

Abstract

Tumors in children have specific characteristics, in contrast to adults, and the age changes in metabolism and physiological functions of child body specify possible clinical differences in tumor processes among children of different age groups. The article presents data on the incidence and features of clinical manifestations of some benign tumors of maxillofacial region in children. It has been found that in the 10-year period of our observations, the number of children with benign tumors of maxillofacial region accounted for 7.5% of the total number of patients treated in the Surgical Unit of the Poltava Children’s Municipal Clinical Hospital. Among the nosological forms, dermoid cysts (32.7%) and hemangiomas (26.0%) occurred most commonly, and the peak of morbidity (25.0%) was observed in infants. In most cases (55.4%) soft tissue benign tumors and tumor masses of maxillofacial region occurred in girls, with more frequent (62.9%) occurrence of hemangiomas, whereas dermoid cysts were more frequently found in boys (61.7%). In 22.4% of cases, the pathological focus was detected on the neck, in 14.0% on the forehead, in 10.8% in the soft oral tissue, in 7.7% on the lower lip, in 7.7% on the cheek, in 6.2% on the upper lip, and in 3.1% of patients on the chin. In 25.9% of cases, hemangiomas covered several anatomical areas at ones. Recurrences of tumors after surgery have been recorded in 6.7% of patients: in 43.0 % of children it happened after surgical excision of the middle neck cyst and per 28.5 % of the cases of angiomas and ranulas. The comparative analysis of the clinical diagnosis and postoperative morphological study of the removed tumors has established that in 15.3% of cases the clinical diagnosis was different from the pathohistological one. In most cases it was associated with dermoids (75.0%), fibromas (15.6%) and lymphangiomas (9.4%). По статистическим данным, дети с опухолями челюстно-лицевой области (ЧЛО) составляют 12-22% от всех больных с опухолями, причем 90% приходится на долю доброкачественных процессов, в структуре которых преобладают новообразования, возникающие из производных мезенхимы или, реже, эпителиального происхождения. В то же время, среди онкологических заболеваний ЧЛО у детей 55-62% составляют опухоли мягких тканей лица и шеи. Новообразованиям у детей присущи специфические свойства, отличающие от взрослых, а возрастные изменения метаболизма и физиологических функций детского организма обуславливают возможные клинические различия опухолевых процессов у детей разных возрастных групп. Морфологи также выделяют ряд особенностей опухолевых процессов детского возраста, не зависящих от их локализации, напоминая даже о возможности трансформации некоторых злокачественных опухолей в доброкачественные. В статье представлены сведения о частоте встречаемости и особенностях клинических проявлений некоторых доброкачекачественных опухолей челюстно-лицевой области у детей. Установлено, что за десятилетний период наших наблюдений количество детей с доброкачественными новообразованиями челюстно-лицевой области составило 7,5% от общего количества пациентов, находившихся на лечении в хирургическом отделении Полтавской детской городской клинической больницы. Среди этих нозологических форм чаще всего встречались дермоидные кисты (32,7%) и гемангиомы (26,0%), а пик заболеваемости (25,0%) наблюдался у детей грудной возрастной группы. В большинстве случаев (55,4%) доброкачественые опухоли и опухолеподобные образования мягких тканей ЧЛО встречались у девочек, причём у них чаще (62,9%) наблюдались гемангиомы, а у мальчиков – дермоидные кисты (61,7%). В 22,4% случаев патологический очаг был выявлен в области шеи, в 14,0% – на лбу, в 10,8% – в мягких тканях полости рта, в 7,7% – на нижней губе, в 7,7% – на щеке, в 6,2% – на верхней губе, а у 3,1 % пациентов – в области подбородка. В 25,9% случаев гемангиомы охватывали сразу несколько анатомических областей. Рецидивы новообразований после хирургического вмешательства зафиксированы у 6,7% пациентов: у 43,0% детей это происходило после удаления срединной кисты шеи и по 28,5% случаев – пациенты с сосудистыми опухолями и ранулами. Сравнительным анализом клинического диагноза и послеоперационного морфологического исследования удаленных новообразований установлено, что в 15,3% случаев клинический диагноз не совпадал с патогистологическим. В большинстве это касалось дермоидов (75,0%), фибром (15,6%) и лимфангиом (9,4%). Учитывая то, что прогноз у детей с указанной патологией определяется вариантом гистологического строения и первичной локализацией образования, своевременностью и адекватностью комплекса лечебных мероприятий, в повышении эффективности оказания медицинской помощи больным этой категории ведущее место должно отводится внедрению современных методов диагностики с высокой информативностью, что поможет правильно установить клинический диагноз, выбрать алгоритм лечения и определить объем хирургического вмешательства ещё на догоспитальном этапе. Ըստ վիճակագրության, երեխաները դիմածնոտային ուռուցքներով (ԴԵՈւ) կազմում 12-22% բոլոր հիվանդներից ուռուցքներով, ինչպես նաեւ 90% բաժին է ընկնում բարորակ գործընթացներին, որի կառուցվածքում գերակշռում են նորագոյացություններ, որոնք առաջանում են մեզենխիմի ածանցյալների գործիքների կամ, ավելի քիչ սովորաբար, քան էպիթելիական ծագման: Միեւնույն ժամանակ, ի թիվս ԴԵՈւ քաղցկեղի երեխաների 55-62% կազմում են դեմքի եւ պարանոցի փափուկ հյուսվածքների ուռուցքներ: Նորագոյացությունները երեխաների մոտ բնութագրվում են որոշակի հատկություններով, տարբեր մեծահասակներից, եւ տարիքի հետ կապված երեխայի մարմնի նյութափոխանակության եւ ֆիզիոլոգիական գործառույթունների փոփոխությունները պատճառաբանում են ուռուցքային պրոցեսների հնարավոր կլինիկական տարբերություններ տարբեր տարիքային խմբերի երեխաների մոտ: Ձեւաբանողները արտազատում են մի շարք մանկության ուռուցքային գործընթացների առանձնահատկություններ, որոնք անկախ են նրանց գտնվելու վայրից, հիշեցնելով նույնիսկ հնարավորությունը վերափոխման որոշակի չարորակ ուռուցքների դեպի բարեգութ: Այս հոդվածը նախատեսում է տեղեկատվություն երեխաների դիմածնոտային շրջանի որոշ բարեգութ ուռուցքների հաճախականության եւ կլինիկական դրսեւորումների մասին: Պարզվել է, որ մեր դիտարկումների տասը տարվա ընթացքում, որ երեխաների թիվը բարորակ նորագոյացությունների դիմածնոտային շրջանով կազմել է 7.5% ընդհանուր թվի բուժվող հիվանդներից ին վիրաբուժական բաժանմունքի Պոլտավայի քաղաքային մանկական կլինիկական հիվանդանոցում: Ի թիվս այդ կլինիկական անձանց մաշկային կիստաներ են առավել տարածված (32,7%) եւ հեմանգիոմաներ (26.0%), եւ գագաթնակետին դեպքերը (25.0%) նկատվում էին նորածիններին տարիքային խմբում Շատ դեպքերում (55,4%) բարորակ ուռուցքները եւ ուռուցքանման կազմավորումները ԴԵՈւ փափուկ հյուսվածքների հանդիպվում էին աղջիկների մոտ, իրենց մոտ ավելի տարածված (62.9%) հեմանգիոմա նկատվել են, իսկ տղաների մոտ մաշկային կիստաներ (61.7%): Ի 22,4% պաթոլոգիան հայտնաբերվել է պարանոցում, 14.0% - ի ճակատին, իսկ 10.8% - բերանի փափուկ հյուսվածքներում, 7,7% - ին ստորին շուրթերի վրա, ի 7,7% - այտերի վրա, 6.2% - ին վերին շրթունքը վրա, իսկ 3.1% հիվանդների մոտ `կզակի շրջաններում: Ի 25,9% -ի դեպքերում հեմանգիոման ծածկված է մի քանի անատոմիական շրջաններ: Նորագոյացությունների ռեցիդիվները վիրաբուժությունից հետո արձանագրվել են 6,7% հիվանդների մոտ ՛43.0% երեխաների մոտ դա տեղի է ունեցել միջին պարանոցի կիստայի հեռացնելուց հետո եւ 28.5% դեպքերում `հիվանդներ անոթային ուռուցքների եւ րանուլների հետ: կլինիկական ախտորոշման համեմատական վերլուծությունով եւ հեռավոր նորագոյացությունների հետվիրահատական ձեւաբանական ուսումնասիրությունով գտնվել է, որ 15,3% դեպքերում կլինիկական ախտորոշումը չի համընկնում պաթոլոգիական հյուսվածքաբանականի հետ: Մեծ մասը մտահոգված է դերմոիդներին (75.0%), ֆիբրոմներին (15.6%) եւ լիմֆանգիոմներին (9.4%): Հաշվի առնելով, որ նախագուշակում երեխաների հետ այս պաթոլոգիայի որոշվում է հյուսվածքաբանական կառուցվածքի տարբերակը եւ տարրական տեղայնացման կրթության, ժամանակին եւ համարժեք համալիր բուժական միջոցառումների բարելավել արդյունավետությունը բժշկական խնամքի հիվանդների հետ, այս կատեգորիայում առաջատար դեր պետք է տրվի ներդրման ժամանակակից մեթոդների ախտորոշման հետ բարձր տեղեկատվության, որը կօգնի կլինիկական ախտորոշում, բուժում եւ ընտրել ալգորիթմ, որոշելու, թե որքանով վիրաբուժական միջամտության, նույնիսկ հիվանդանոց բեմ փուլում: Գլխավոր բառեր ՛երեխաներ, բարորակ ուռուցքների, դիմածնոտային տարածքը